Vấn đề tranh chấp đất đai chưa có sổ đỏ hiện nay đang diễn ra ngày nhiều, nhất là ở các vùng nông thôn, như phổ biến là đất vườn, đất thổ cư hay đất nông nghiệp. Và hầu hết khi xảy ra tranh chấp đất, mảnh đất đó đều không có sổ đỏ, dẫn đến khó khăn trong quá trình giải quyết tranh chấp.
Tranh chấp đất không có sổ đỏ không những gây khó khăn cho các chủ thể tranh chấp mà nó còn gây khó khăn cho các cơ quan có thẩm quyền khi tiến hành giải quyết. Vậy khi xảy ra tranh chấp đất đai khi không có sổ đỏ sẽ được giải quyết thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc giải đáp tất cả các thắc mắc, hi vọng bài viết sẽ là một nguồn thông tin hữu ích.
1. Phương thức giải quyết tranh chấp đất không có sổ đỏ
Căn cứ theo quy định tại khoản 2 diều 203 Luật Đất đai năm 2013, khi xảy ra tranh chấp đất đai mà các chủ thể không có Sổ đỏ hoặc không có một trong các loại giấy tờ khác về quyền sử dụng đất quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai thì các chủ thể chỉ được lựa chọn 01 trong 02 hình thức giải quyết tranh chấp đất đai sau đây:
Phương thức giải quyết tranh chấp đất không có sổ đỏ
Thứ nhất, chủ thể tranh chấp nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền cụ thể:
- Chủ tịch UBND cấp huyện giải quyết tranh chấp về đất không có sổ đỏ đối với các trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư với nhau.
- Chủ tịch UBND cấp tỉnh giải quyết tranh chấp về đất không có sổ đỏ đối với các trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Thứ hai, chủ thể tranh chấp khởi kiện tại Tòa án nhân dân nơi có đất xảy ra tranh chấp theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự.
2. Các căn cứ giải quyết tranh chấp đất đai khi không có sổ đỏ
Hiện nay khi xảy ra tranh chấp đất không có sổ đỏ, cần áp dụng theo các quy định của pháp luật để giải quyết, cụ thể căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 91 Nghị định 43/2014/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đất đai, tranh chấp đất đai trong trường hợp các bên tranh chấp không có Sổ đỏ hoặc không có một trong các loại giấy tờ khác quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai và Điều 18 của Nghị định 43/2014/NĐ-CP thì việc giải quyết tranh chấp được thực hiện dựa theo các căn cứ như sau:
- Thu thập các chứng cứ về nguồn gốc và quá trình sử dụng đất do các bên tranh chấp đất đai đưa ra.
- Căn cứ về thực tế diện tích đất mà các bên tranh chấp đang sử dụng ngoài diện tích đất đang có tranh chấp và bình quân diện tích đất cho một nhân khẩu tại địa phương.
- Có sự phù hợp của thực trạng sử dụng mảnh đất đang có tranh chấp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
- Các Chính sách ưu đãi với người có công của Nhà nước.
- Các quy định của pháp luật về giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất.
Lưu ý: Quá trình giải quyết tranh chấp đất không có sổ đỏ phụ thuộc chủ yếu vào việc các bên tranh chấp cung cấp chứng cứ và nguồn gốc sử dụng mảnh đất đó và bên nào muốn thắng trong vụ kiện tranh chấp đất bên đó phải cung cấp được các chứng cứ cần thiết để xác nhận quyền sở hữu của mình đối với mảnh đất đó.
Như vậy, để giải quyết các vụ việc tranh chấp đất đai chưa có sổ đỏ trên thực tế diễn ra rất khó khăn, và thời gian giải quyết tranh chấp đối với các vụ tranh chấp này luôn kéo dài.
